درباره اردستان

موقعیت جغرافیایی
اردستان از شهرهای شمالی استان اصفهان است که در ۱۱۰ کیلومتری شمال شرقی اصفهان و ۳۴۰ کیلومتری جنوب شرقی تهران واقع شده است . این شهر مرکز شهرستانی به همین نام است که از شمال محدود است به کویر نمک مرکزی منتهی به شهرستان گرمسار و از جنوب به برخوردار و کوهپایه اصفهان ، از مغرب به شهرستان های کاشان و نطنز و از مشرق به نایین و انارک .

سابقه تاریخی اردستان :
بنای اولیه و هسته اصلی غالب شهرها در پای آبی واقع شده است که از آن میان کاشان در پای آب فین ، مشهد در پای آب کوه سنگی ، تهران ( ری ) در پای چشمه علی و اصفهان کنار زاینده رود بیشتر شهرت دارد . بنای اولیه و هسته اصلی اردستان نیز در پای مظهر قنات معظم و تاریخی ارونه بنا شده است ، که سابقه دو هزار و پانصد تا سه هزار ساله دارد و با قنات بی نظیر دو طبقه محله مون که از شاهکارهای هنر قنات سازی شناخته شده از مهم ترین و مشهور ترین قنوات استان به حساب می آیند . و با توجهی که در سال های خیر ، از طرف اساتید و پژوهندگان به مطالعه و بررسی در خصوص این دو قنات مبذول شده ، به شمار ثبت آثار ملی ایران در آمده اند و قنات ارونه در ابتدا، موضعی در بیست ، سی کیلومتری شمال غرب اردستان امروزی به نام لاسویه را مشروب می کرده که بقایای شهر مزبور به نام خرابه های ساسانی در شمار ثبت آثار ملی ایران در آمده و کاوش در ان نیز ار طرف سازمان میراث فرهنگی غیر مجاز اعلام شده است . هر چند در پی مطالعات و بررسی های دو هفته ای هیاتی از کارشناسان استان در چند سال پیش و شناسایی بیش از بیست تپه تاریخی موضع اردستان متروکه ، به طور قطع و یقین ، مشخص نشده ، ولی جالب آنکه زمین های شرق و شمال شرق روستای موغار را اهالی محل به نام لاسو می شناسند و گاه گاه در ان حوالی نیر به اشیا ء عتیقه ای هم بر می خورند . جالب تر انکه مسیری را که آب قنات ارونه تا لاسویه پیش می پیموده بر حسب بر حسب قرائن شناسایی کرده و طی آن محل ۲۲ آسیاب که با آب مزبور می گشته تشخیص داده شده است . که مطالعات و بررسی در این زمینه می تواند موضوع در خور توجهی ، برای اهل تحقیق و تتبع باشد .

اردستان شهر مقدس
بنای پادشاهان ساسانی براین بوده است که شهر هایی را که در زمان پادشاهان اشکانی وجود داشته خراب و به جای آن شهر دیگری بنا کرده و نام خود را بر ان می گذاشته اند . اردشیر بابکان سر سلسله پادشاهان مزبور نیز لاسویه یا اردستان قدیم را خراب و به جای آن شهر جدیدی در نزدیک ترین موضع به مظهر قنات بنا می نهد و نام خود را هم که در اصل « ارده شتره » و به معنی شهریاری مقدس است به شهر جدید که اردستان و به معنی شهر مقدس است می دهد ( ارده به معنی مقدس ، پاک و روشن +ستان پسوند مکانی ) اردشیر بنا به قول عموم مورخین در این شهر آتشکده ای هم بنا می گذارد که به مهر اردشیر معروف بوده است مورخین معمولا تولد انوشیروان، خسرو اول ساسانی را نیز در این شهر نوشته اند و تکیه بر این نکته که اردستان امروزی درست در همان موضعی قرار دارد که ۱۴۵۰ سال قبل قباد پادشاه ساسانی در ان با دختری از دهاقین این شهر ازدواج کرد و از او فرزندپسری به دنیا آورد که او را خسرو نام نهادند . از جریانات در خور توجه قرون اولیه اسلام عبور حضرت امام حسن مجتبی (ع) امام دوم شیعیان از این شهر ، در زمان خلافت عثمان است که مصلای آن حضرت در غالب نقاط بر سر راه ، تبدیل به مسجد شده که به یاد این سفر پر برکت همچنان برجاست که از ان جمله ، مسجد پا منار بم کویه زواره ، مسجد امام حسن مجتبی (ع) در محله بازار اردستان و صفه غربی مسجد جامع اردستان که هم اکنون نیزبه نام صفه امام حسن مجتبی ( ع) در محله بازار اردستان و صفه غربی مسجد جامع اردستان که هم اکنون نیز به نام صفه امام حسن (ع) روستای کهنگ – جنوبی ترین روستای این شهرستان ، در دهستان برزاوند – مسجد معصوم شهر کوپا ، مرکز بخش کوهپایه اصفهان ، مسجد لبنان ، مسجد جامع شهر اصفهان و مشهورتر از همه حضور آن حضرت در تخته پولاد گورستان مشهور اصفهان است که در آنجا زمین با آن حضرت صحبت می کند و لذا لسان الارض لقب یافته است .

Ardestan County is a county in Isfahan Province in Iran.The capital of the county is Ardestan.

At the 2006 census, its population was 14,698, in 4,077 families.

Ardestan is located at the southern foothills of the Karkas mountain chain and is 110 km northeast of Isfahan. It is believed the city has been founded in Sassanian times and was strongly fortified in the 10th century. A Seljuk-era mosque, a bazaar, several ab anbars, and historical houses of the old town are among the tourist attractions of Ardestan. Mulberry, pomegranate and a special kind of fig are the main orchard products of the town.

It has been said that the Sasanian king of kings Khosrow I (the Just) was born in this town. Ardestan is also the birthplace of Hassan Modarres.

Historical sites

Imamzadeh Husayn: This Seljuk imamzadeh possibly made part of a Seljuk madrasah. Only little of this structure remains today. A badly damaged portal with the remains of a minaret (originally two) can still be found.
Imamzadeh Ismael
Jameh Mosque of Ardestan: The oldest parts indicate a pre-Seljuk building, and it is possible the mosque was built on the site of a chahar taq. The structure was incorporated in a Seljuk kiosk mosque in the 12th century, and further expanded to the classical four-iwan plan. The stucco decoration of the mihrab was altered during the Il-Khanid period.